Is het hoogtepunt van Big Tech bereikt?
Een duik in de afgelopen vijf jaar van de technologiesector
--
Vijf jaar na het versturen van de eerste Tandem Tech Nieuwsbrief en vier jaar na het lanceren van deze website komt er een einde aan beide projecten. Daarover kan je hier meer lezen. Een ideaal moment om in ons archief te duiken.
Zo kan ik je vertellen dat toen we begonnen met onze nieuwsbrief de Apple Watch ongeveer een jaar oud was en toen deze site online kwam streamingdienst Stievie nog bestond. Leuke anekdotes, maar deze trip down memory lane ten tijde van steeds meer vraagtekens bij de machtsposities van techgiganten als Facebook, Google, Apple en Amazon deed de vraag rijzen: Is Big Tech de afgelopen vijf jaar over een hoogtepunt gegaan?
Wat alvast zeker is: het tijdperk van ‘vrijheid, blijheid’ is over. De afgelopen jaren namen steeds meer journalisten wereldwijd de sector onder de loep. Niet alleen bij technologiewebsites zoals The Verge, dat haar tiende verjaardag vierde deze maand, maar ook bij instituten als The New York Times zijn meer en meer mensen als techjournalist aan de slag.
Ook politici hebben Big Tech in het vizier gekregen. Zowat elke CEO van een groot technologiebedrijf is al moeten komen getuigen in het Amerikaanse Congress. Ook het Europees Parlement zit niet stil en nodigde Facebook-klokkenluider Frances Haugen uit.
Dankzij de coronapandemie kwam er ook een einde aan de oneindig lijkende groei van de sector, want het tekort aan computerchips en machines om die te maken zorgt ervoor dat je niet meer zomaar elke gadget (of auto) kan krijgen wanneer je dat wil. Dat probleem kostte Apple zo’n zes miljard dollar in het vierde kwartaal van dit jaar. Onder andere Nintendo ziet nog niet meteen een einde komen aan die tekorten.
Ook intern bij de grote techbedrijven is het niet altijd meer pais en vree. Werknemers deinsden de afgelopen vijf jaar niet meer terug om hun stem te laten horen bij onder andere Netflix, Google, Facebook/Meta en zelfs Apple.
Dit alles is slechts een kant van het verhaal, want niet onbelangrijk: de Big Tech-bedrijven zijn nog steeds ware geldmachines, zoals de kwartaalverslagen die eind oktober, begin november naar buiten kwamen duidelijk aangeven.
Je kan ook niet argumenteren dat de giganten echt aan banden zijn gelegd. Politici wereldwijd zijn er nog steeds niet uit wat ze exact willen bereiken en op welke manier ze dat dan willen aanpakken.
Ondertussen hebben bedrijven als Uber en Deliveroo permanent de wereld veranderd. Zo is de arbeidsmarkt in België zelfs wettelijk aangepakt om de platformeconomie mogelijk te maken. De excessen van die koerierbedrijven worden met de dag duidelijker. De vraag is wanneer er ingegrepen zal worden.
Als je het mij vraagt, moet het kantelpunt dus nog komen. Een ingrijpende instorting van de sector zoals bij het barsten van de internetzeepbel in 2000 moet je niet verwachten. De technologie-industrie is ondertussen zo groot en zo verweven met de maatschappij dat er geen weg terug is. Dat wil echter niet zeggen dat individuele bedrijven eeuwig overeind zullen blijven. Het zijn geen permanente instituten, hoeveel geld ze ook mogen binnenrijven. Vraag maar aan Huawei.
Maar het kan snel gaan. Toen we Tandem Tech oprichtten was er nog geen sprake van TikTok, dat ondertussen een fundamentele bedreiging vormt voor Meta, het moederbedrijf van Facebook en Instagram. Niet dat die sociale netwerken plots zullen stoppen te bestaan, maar hun dominantie zou op termijn wel gebroken kunnen worden, om plaats te maken voor een andere dominante speler.
Het enige wat Big Tech binnen de perken zou kunnen krijgen in de toekomst lijkt doeltreffende wetgeving te zijn. Dat is geen simpele opgave, want zoals GDPR heeft getoond zijn goede intenties niet voldoende om deze gigantische sector ingrijpend te veranderen. In tussentijd is het dus een kwestie om zelf kritische vragen te stellen bij je gebruik van de vele producten van Big Tech. Je zal er moeilijk volledig aan kunnen ontsnappen, maar reflecteren over hoe ver je je erin laat meeslepen, kan wel een stapje zijn naar een gezondere relatie met de grootste en machtigste bedrijven ooit.
Lees ook:
